Dit artikel gaat over de Spaanse stad, voor de Colombiaanse gemeente zie Alcalá (Colombia).

Alcalá de Henares

Gemeente in Spanje
Situering
Autonome regio	Madrid
Provincie	Madrid
Coördinaten	40° 28′ NB, 03° 22′ WL
Algemeen
Oppervlakte	88 km²
Inwoners (1 januari 2016)	195.907 (2226 inw./km²)
Burgemeester	Bartolomé González Jiménez
Overig
Postcode(s)	28801 – 28807
Provincie- en gemeentecode	28.005
www.ayto-alcaladehenares.es
Detailkaart
De gemeente in Madrid.
Portaal    Spanje

Universiteit en Historische Parochie van Alcalá de Henares
Werelderfgoed cultuur
Land	Spanje
UNESCO-regio	Europa en Noord-Amerika
Criteria	ii, iv, vi
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	876
Inschrijving	1998 (22e sessie)
UNESCO-werelderfgoedlijst

Alcalá de Henares is een stad en gemeente in Spanje, in de regio Madrid, gelegen op ongeveer 35 kilometer ten noordoosten van het centrum van de hoofdstad. De stad telt 195.982 (2021) inwoners. Men spreekt simpelweg van Alcalá maar ‘de Henares’ wordt toegevoegd om onderscheid te maken met andere steden die de naam Alcalá dragen, een woord afgeleid van het Arabisch voor ‘vesting’. De Universiteit en het historisch centrum van Alcalá de Henares behoren tot het UNESCO Werelderfgoed.

Geschiedenis

Tijdens de Romeinse periode werd de stad Complutum genoemd en had ze met 10.000 inwoners de status van municipium. In de 5de eeuw werd het gebied veroverd door de Visigoten. Na 711 bouwden de Moren een versterk kasteel in de naburige heuvels thans nog gekend als Alcalá la Vieja. In 1118 werd het gebied tijdens de reconquista veroverd door de christenen en werd de Moorse site verlaten voor de vroegere Romeinse stad. Door zijn centrale ligging was de stad een frequente verblijfplaats voor de koningen van Castilië. In 1480 had Christoffel Columbus in Alcalá zijn eerste contact met de Katholieke Koningen in verband met de financiering van zijn reizen richting Nieuwe Wereld. In 1496 stichtte kardinaal Cisneros hier de Universidad Complutense welke tijdens de Renaissanceperiode een belangrijk centrum werd. In 1836 verhuisde deze universiteit naar Madrid onder de naam van Universidad Complutense de Madrid. In 1977 werd een nieuwe universiteit in de oude gebouwen opgericht onder de naam Universidad de Alcalá de Henares.

Demografische ontwikkeling

Bron: INE; 1857-2011: volkstellingen

Opm: Bevolkingscijfers in duizendtallen

Historische figuren

De schrijver Miguel de Cervantes is in 1547 geboren in Alcalá de Henares. De stad herdenkt zijn geboortedag elk jaar op 9 oktober en organiseert een jaarlijks Cervantes festival. Het standbeeld van Cervantes staat op de Plaza Cervantes.

Kardinaal Cisneros is een andere historische figuur verbonden aan Alcalá de Henares. Hij stichtte er in 1496 de Universidad Complutense. Onder zijn leiding werd in Alcalá een meertalige Bijbel uitgegeven. De zogenaamde Biblia Complutensa polyglotta was de eerste van een reeks soortgelijke Bijbeluitgaven welke in de 16de eeuw tot stand kwamen.

Kunst en cultuur

Musea

• Museo de Escultura al Aire Libre de Alcalá de Henares
• Casa de Miguel de Cervantes

• 
  Plaza de Cervantes
• 
  standbeeld van Cervantes
• 
  Don Quijote en Sancho vóór het geboortehuis van Cervantes
• 
  Monumento al Quijote van Enrique Carbajal González
• 
  Plaza de San Diego
• 
  Calle Mayor, straat in Alcalá
• 
  Calle Santa Úrsula, straat in Alcalá
• 
  Alcalá la Vieja

Geboren in Alcalá de Henares

• Catharina van Aragon (1485-1536), koningin van Engeland van 1509 tot 1534
• Ferdinand I (1503-1564), keizer van het Heilige Roomse Rijk, koning van Bohemen en Hongarije
• Miguel de Cervantes (1547-1616), roman- en toneelschrijver
• Manuel Azaña (1880-1940), politicus, laatste president van de Tweede Spaanse Republiek en schrijver
• Daniel Diges (1981), zanger
• Álex Fernández (1992), voetballer
• Pedro Obiang (1992), voetballer
• Cristian Benavente (1994), Peruviaans voetballer

Zie de categorie Alcalá de Henares van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.