Wiki90: stijlencyclopedie uit de jaren 90 op internet
In dit artikel zullen we de fascinerende geschiedenis van Centraal geleide economie verkennen, een onderwerp dat in de loop van de tijd de nieuwsgierigheid van veel mensen heeft gewekt. Vanaf het begin tot aan de relevantie ervan vandaag de dag heeft Centraal geleide economie een onuitwisbare stempel gedrukt op de samenleving en heeft het verschillende aspecten van cultuur, wetenschap, politiek en nog veel meer beïnvloed. Door middel van een gedetailleerde analyse zullen we de vele facetten van Centraal geleide economie ontdekken, de impact ervan in verschillende tijdperken en de relevantie ervan in de hedendaagse wereld. Bereid je voor op een spannende reis door tijd en kennis, om de geheimen en wonderen te ontdekken die Centraal geleide economie te bieden heeft.
Een centraal geleide economie (ook: planeconomie, maar niet te verwarren met de vakdiscipline planeconomie) houdt in dat alleen de staat recht heeft op het verstrekken van goederen en diensten, waardoor het marktmechanisme (balans vraag en aanbod) komt te vervallen.
Een planeconomie is een zogenaamde top-down-economie, dat wil zeggen: Op het hoogste niveau van een denkbeeldige piramide wordt de economie door enkele mensen bepaald, en naar beneden gepropageerd tot het laagste niveau (de consument). In een planeconomie kan de consument het aanbod alleen sturen door de politiek daartoe te bewegen. Daarom wordt gesproken over een aanbodgerichte economie.
Centraal geleide economieën komt men voornamelijk tegen in het communistische staatssysteem, maar in sommige kapitalistische staten bepaalt de staat ook gedeeltelijk wat de prijs van bepaalde producten is (gemengde economie). Een Nederlands voorbeeld zijn de prijzen in de gezondheidszorg die bepaald worden door de Zorgautoriteit. Een centraal geleide economie komt nog voor in Cuba, Noord-Korea, Vietnam, Laos en in afgebroken staat in de voormalige Sovjet-Unie en de Volksrepubliek China (die nu door economische hervormingen een vorm van een gedeeltelijke vrijemarkteconomie ontwikkelt).