Gagauzština
Gagausische Sprache
Gagauz language
Idioma gagaúzo
Gagauzin kieli
Gagaouze
Gagauz nyelv
Lingua gagauza
Język gagauski
Língua gagaúza
Limba găgăuză
Gagauziska
Gagavuzca
Wiki90
Wiki90: stijlencyclopedie uit de jaren 90 op internet
|
|
|
|
Gagaoezisch
In dit artikel gaan we alle facetten van Gagaoezisch verkennen, van de oorsprong tot de impact ervan vandaag. Gagaoezisch is een onderwerp dat door de jaren heen de aandacht en interesse van veel mensen heeft getrokken, en de relevantie ervan blijft op verschillende gebieden duidelijk. In de volgende paar regels zullen we zorgvuldig de belangrijkste aspecten van Gagaoezisch onderzoeken, de evolutie ervan in de loop van de tijd en de aanwezigheid ervan in de huidige samenleving. Daarnaast zullen we de invloed ervan op verschillende gebieden analyseren, waardoor een volledige en gedetailleerde visie op Gagaoezisch wordt geboden, waardoor de lezer het belang en de betekenis ervan in de moderne wereld beter kan begrijpen.
| Gagaoezisch gagauz dili | ||||
|---|---|---|---|---|
| Gesproken in |  Bulgarije Griekenland Moldavië Roemenië Rusland Oekraïne
| |||
| Vitaliteit | bedreigd | |||
| Sprekers | 148.720 | |||
| Taalfamilie | ||||
| Alfabet | Latijns, cyrillisch | |||
| Officiële status | ||||
| Officieel in | ||||
| Taalcodes | ||||
| ISO 639-1 | - | |||
| ISO 639-2 | tut | |||
| ISO 639-3 | gag | |||
| ||||
Het Gagaoezisch (Gagauz dili) is een Turkse taal, die wordt gesproken door de Gagaoezen.
Verspreiding en verwantschap
Het Gagaoezisch wordt voornamelijk gesproken in de Moldavische autonome regio Gagaoezië. Daarnaast zijn er Gagaoezische minderheden in Oekraïne en de Balkan. De taal is gebaseerd op het Balkan-Turks en is beïnvloed door tradioneel Turks. Er zijn zo'n 150.000 moedertaalsprekers van het Gagaoezisch. Zowel mondelinge als schriftelijke communicatie tussen sprekers van Gagaoezisch en Turks is zonder problemen mogelijk, omdat de twee talen slechts in geringe mate van elkaar verschillen.
Klankleer
| labiaal | dentaal | alveolaar | post- alveolaar |
palataal | velaar | glottaal | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| nasaal | m | n | |||||||||||
| plosief | p | b | t | d | k | ɡ | |||||||
| affricaat | t͡s | t͡ʃ | d͡ʒ | ||||||||||
| fricatief | f | v | s | z | ʃ | ʒ | h | ||||||
| tremulant | ɾ ~ r | ||||||||||||
| approximant | l | j | |||||||||||
| voor | centraal | achter | |||
|---|---|---|---|---|---|
| gesloten | i | y | ɯ | u | |
| midden | e | ø | ə | o | |
| open | æ | ɑ | |||
Schrift
Het Gagaoezisch wordt geschreven in een op het Turks gebaseerde versie van het Latijnse alfabet. Tussen 1957 en 1993 werd het cyrillisch alfabet gebruikt.
| A a | Ä ä | B b | C c | Ç ç | D d | E e | Ê ê |
| F f | G g | H h | I ı | İ i | J j | K k | L l |
| M m | N n | O o | Ö ö | P p | R r | S s | Ş ş |
| T t | Ţ ţ | U u | Ü ü | V v | Y y | Z z |
| А а | Ӓ ӓ | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё |
| Ж ж | Ӂ ӂ | З з | И и | Й й | К к | Л л | М м |
| Н н | О о | Ӧ ӧ | П п | Р р | С с | Т т | У у |
| Ӱ ӱ | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ |
| Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Tekstvoorbeeld
De onderstaande tekst is een uittreksel uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens in het Gagaoezisch.
| Nederlands | Gagaoezisch | Gagaoezisch (1957-1993) |
|---|---|---|
| Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen. | Insannar hepsi duuêrlar serbest hem birtakım kendi kıymetindä hem haklarında. Onnara verilmiş akıl hem üz da läazım biri-birinä davransınnar kardaşlık ruhuna uygun. | Инсаннар хепси дууэрлар сербест хем биртакым кенди кыйметиндӓ хем хакларында. Оннара верилмиш акыл хем ӱз да лӓазым бири-биринӓ даврансыннар кардашлык рухуна уйгун. |
Referenties
|
· 
· 