Wiki90: stijlencyclopedie uit de jaren 90 op internet
Tegenwoordig is Ruiterstandbeeld een zeer relevant onderwerp dat op verschillende gebieden interesse en discussie genereert. Met het verstrijken van de tijd is Ruiterstandbeeld steeds belangrijker geworden in de huidige samenleving, en de invloed ervan is merkbaar in verschillende aspecten van het dagelijks leven. Van de persoonlijke sfeer tot de werksfeer heeft Ruiterstandbeeld bewezen een onderwerp te zijn dat niet onopgemerkt blijft en de belangstelling wekt van experts, academici en mensen in het algemeen. In dit artikel zullen we verschillende aspecten onderzoeken die verband houden met Ruiterstandbeeld, evenals de impact ervan op de hedendaagse samenleving.
Een ruiterstandbeeld is een standbeeld waarop een persoon als ruiter is uitgebeeld, dus zittend op een paard. Dergelijke beelden komen vooral in de klassieke oudheid en de periode van de renaissance voor. De beelden moeten gewoonlijk macht, aanzien of heroïek uitstralen en het paard wordt veelal in stap of draf getoond.
Variaties zijn er in vele soorten. Staande en steigerende paarden komen voor en de ruiter hoeft niet per se te zitten. Sancho Panza is op het Brusselse Spanjeplein overeenkomstig zijn verhaal afgebeeld op een ezel en oogt weinig heldhaftig. Standbeelden van jockeys tonen hen veelal in racehouding. Deze zijn vooral vanaf de Moderne Tijd in zwang gekomen, maar uit de klassieke oudheid is de Ruiter van Artemision behouden gebleven, met hetzelfde thema. In het Praagse Lucernapaleis stelt het beeld Kůň uit 1999 het genre ter discussie. Het bestaat uit een paard dat aan zijn vier benen hangt, met een ridder op zijn buik, in scherp contrast met de klassiek-heroïsche vormen van de sculptuur.
Van de vele bronzen ruiterstandbeelden uit de klassieke oudheid zijn er maar weinig geheel bewaard gebleven. Een ervan is het beroemde ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius te Rome. Het origineel bevindt zich thans in de Capitolijnse musea. Een ander voorbeeld is de reeds genoemde Ruiter van Artemision, die in 1928 in een scheepswrak werd gevonden. Het beeld lag in stukken, maar was redelijk compleet en is hersteld.
Van een bronzen ruiterstandbeeld uit Baiae van Domitianus en vervolgens van Nerva (na de damnatio memoriae van Domitianus) zijn grote fragmenten bewaard gebleven (nu in het museum in het kasteel van Baia): het laat de keizer zien als aanvoerder op een steigerend paard op het punt een speer te gooien. Zie ook: Ruiterstandbeeld van Domitianus.
Enkele voorbeelden uit de nieuwe tijd vindt men in diverse Italiaanse steden zoals Florence en Rome, bijvoorbeeld het Monument van Victor Emanuel II; en bij renaissance-kastelen zoals het Kasteel van Blois in de Loire in Frankrijk.
In Nederland staat onder andere het Monument van Stadhouder Willem III van Oranje-Nassau te paard in Breda een ruiterstandbeeld van Stadhouder Willem III en in Utrecht het beeld van Willibrordus op het Janskerkhof.
Enkele ruiterstandbeelden zijn:
Een veelverspreid verhaal is dat als het paard steigert (beide voorbenen in de lucht) de berijder gedood werd in de strijd; één been omhoog betekent dat de berijder gewond werd in de strijd of later stierf aan zijn verwondingen; en als alle hoeven de grond raken stierf de ruiter niet in de strijd. Er is echter weinig bewijs voor dit verhaal, en het zou eerder berusten op toeval.
Bronnen, noten en/of referenties
|