Diecezja toruńska

łac. Dioecesis Thoruniensis

Bazylika katedralna świętych Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty w Toruniu
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Siedziba	Toruń ul. Łazienna 18, 87–100 Toruń
Data powołania	25 marca 1992
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	Gdańska
Katedra	Toruńska
Biskup diecezjalny	Wiesław Śmigiel
Biskup pomocniczy	Józef Szamocki
Biskup senior	Andrzej Suski
Dane statystyczne (2020)
Liczba wiernych	575 420[potrzebny przypis]
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	491[potrzebny przypis] 394[potrzebny przypis] 97[potrzebny przypis]
Liczba osób zakonnych	326 w tym zakonnic: 229[potrzebny przypis]
Liczba dekanatów	24
Liczba parafii	196
Powierzchnia	5 427 km²
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Diecezja toruńska (łac. Dioecesis Thoruniensis) – jedna z trzech diecezji obrządku łacińskiego metropolii gdańskiej w Polsce.

Historia

Diecezja toruńska została ustanowiona 25 marca 1992 roku przez papieża Jana Pawła II bullą „Totus Tuus Poloniae populus”. Pierwszym biskupem toruńskim został ówczesny biskup pomocniczy płocki Andrzej Suski, a jego ingres do katedry odbył się 31 maja 1992 roku^{[potrzebny przypis]}.

Patronką diecezji toruńskiej została Matka Boża Nieustającej Pomocy, która od 1962 roku patronowała także byłej diecezji chełmińskiej^{[potrzebny przypis]}.

7 czerwca 1999 roku miała miejsce wizyta papieża Jana Pawła II w Toruniu.

11 listopada 2017 roku papież Franciszek przyjął rezygnację ks. bp. Andrzeja Suskiego z posługi biskupa toruńskiego. Jednocześnie mianował biskupem toruńskim bp. Wiesława Śmigla – biskupa pomocniczego diecezji pelplińskiej.

Biskupi

 Osobny artykuł: Biskupi toruńscy.

• Wiesław Śmigiel (biskup diecezjalny, od 2017)
• Józef Szamocki (biskup pomocniczy/wikariusz generalny, od 2000)
• Andrzej Suski (biskup senior, od 2017)

Główne świątynie

• Bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu – pochodzi z początków XIII wieku. W latach 1530–1583 służył protestantom, a przez następne 13 lat użytkowany był wspólnie przez katolików i protestantów. W 1596 roku kościół przejmują jezuici i w ich posiadaniu świątynia jest do 1772 roku, kiedy to gospodarzem świątyni stają się księża diecezjalni. Od 1935 roku ma ona tytuł bazyliki mniejszej, a od 1992 roku jest katedrą diecezji toruńskiej^{[potrzebny przypis]}.
• Bazylika konkatedralna Świętej Trójcy w Chełmży – pochodzi z początków XIII wieku. W latach 1251–1821 był on katedrą diecezji chełmińskiej. Od 1982 roku ma tytuł bazyliki mniejszej, a od 1994 roku jest konkatedrą diecezji toruńskiej^{[potrzebny przypis]}.
• Bazylika św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim – pochodzi z początku XIV wieku. Od 1971 roku ma tytuł bazyliki mniejszej.
• Bazylika św. Mikołaja w Grudziądzu – pochodzi z początku XIV wieku. Od 2010 roku ma tytuł bazyliki mniejszej^{[potrzebny przypis]}.

Kapituły

• Kapituła Katedralna Toruńska (powołana 21 sierpnia 1992)
• Kapituła Konkatedralna Chełmżyńska
• Kapituła Kolegiacka Grudziądzka (powołana 1 grudnia 1992)
• Kapituła Kolegiacka Nowomiejska (powołana 25 marca 2012)^{[potrzebny przypis]}

Podział administracyjny

Diecezja obejmuje teren 5427 km², który zamieszkuje 617 694 mieszkańców. Podzielona jest ona na trzy rejony: brodnicki, grudziądzki i toruński, na które składają się 24 dekanaty ze 196 parafiami^{[potrzebny przypis]}.

Podział na rejony

• brodnicki I:

1. dekanat Brodnica
2. dekanat Działdowo
3. dekanat Golub
4. dekanat Górzno
5. dekanat Kurzętnik
6. dekanat Lidzbark Welski
7. dekanat Lubawa
8. dekanat Nowe Miasto Lubawskie
9. dekanat Rybno Pomorskie

• grudziądzki II:

1. dekanat Chełmno
2. dekanat Grudziądz I
3. dekanat Grudziądz II
4. dekanat Jabłonowo Pomorskie
5. dekanat Łasin
6. dekanat Radzyń Chełmiński
7. dekanat Wąbrzeźno

• toruński III:

1. dekanat Bierzgłowo
2. dekanat Chełmża
3. dekanat Kowalewo Pomorskie
4. dekanat Toruń I
5. dekanat Toruń II
6. dekanat Toruń III
7. dekanat Toruń IV
8. dekanat Unisław Pomorski

• parafie garnizonowe:

1. Matki Bożej Częstochowskiej w Chełmnie
2. św. Stanisława Kostki w Grudziądzu
3. św. Katarzyny w Toruniu

• kościół akademicki Ducha Świętego w Toruniu

Sanktuaria

Rejon brodnicki

• Boleszyn – Matki Bożej Bolesnej
• Brzozie – Matki Bożej Łaskawej
• Działdowo – bł. Męczenników abpa Juliana Nowowiejskiego i bpa Leona Wetmańskiego
• Lubawa – Matki Bożej Lipskiej
• Nowe Miasto Lubawskie – Matki Bożej Łąkowskiej
• Wardęgowo – Matki Bożej Wardęgowskiej

Rejon grudziądzki

• Chełmno – Matki Bożej Bolesnej
• Grudziądz – Matki Bożej Łaskawej
• Jabłonowo Pomorskie – bł. Marii Karłowskiej
• Lisewo – Matki Bożej
• Mokre – Matki Bożej Mokrzańskiej
• Rywałd – Matki Bożej Rywałdzkiej
• Wąbrzeźno – Matki Bożej Brzemiennej

Rejon toruński

• Chełmonie – Matki Bożej Brzemiennej
• Chełmża – bł. Juty w Bielczynach
• Kowalewo Pomorskie – Matki Bożej z Dzieciątkiem
• Nawra – Matki Bożej Nawrzańskiej
• Toruń – bł. Stefana Wincentego Frelichowskiego
• Toruń – Matki Bożej Nieustającej Pomocy
• Toruń – Miłosierdzia Bożego i św. siostry Faustyny
• Toruń – Matki Bożej Podgórskiej Niepokalanej Królowej Rodzin
• Toruń – Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II
• Toruń – św. Jakuba

Diakonat stały

W diecezji posługuje trzech diakonów stałych: Tomasz Chmielewski, Mateusz Malinowski i Waldemar Rozynkowski.

Statystyka

Liczba nowo wyświęconych kapłanów w diecezji toruńskiej w wybranych latach:

• 2001 – 18
• 2003 – 9
• 2004 – 10
• 2005 – 10
• 2006 – 11
• 2007 – 10
• 2008 – 17
• 2010 – 9
• 2017 – 4
• 2018 – 2
• 2020 – 8
• 2021 – 4

Pielgrzymka

 Osobny artykuł: Piesza Pielgrzymka Diecezji Toruńskiej na Jasną Górę.

Zobacz też

• Herb diecezji toruńskiej
• Biskupi chełmińscy
• Diecezje Pruskie
• Medal „Zasłużony dla Diecezji Toruńskiej”
• Piesza Pielgrzymka Diecezji Toruńskiej na Jasną Górę

Przypisy

Bibliografia

• Katarzyna Kluczwajd: Skarby toruńskiej katedry. Toruń: Wydawnictwo Diecezji Toruńskiej, 2002. ISBN 83-916731-1-1.
• Waldemar Rozynkowski: Diakonat stały w diecezji toruńskiej – o początkach diakonatu stałego w Polsce. W: Waldemar Rozynkowski, Paweł Borowski (red.): Jubileusz Diecezji Toruńskiej Spojrzenie w przeszłość i w przyszłość. Toruń: Toruńskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2017. ISBN 78-83-60053-73-7. .
• Ks. Witold Zdaniewicz, Ks. Sławomir H. Zaręba, Robert Stępisiewicz Wykaz parafii w Polsce 2006 (s. 693–708) Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC. Warszawa 2006 ISBN 83-85945-17-2.

Linki zewnętrzne

• Diecezja toruńska
• Diecezja toruńska na Catholic-Hierarchy.org