Jeśli jest coś, co zawsze przyciąga naszą uwagę, jest to Kultura pucharów dzwonowatych. Niezależnie od tego, czy chodzi o wpływ na społeczeństwo, znaczenie historyczne czy wpływ na kulturę popularną, Kultura pucharów dzwonowatych przykuwa uwagę ludzi na całym świecie. W tym artykule będziemy dalej badać wpływ Kultura pucharów dzwonowatych, analizując jego znaczenie w różnych kontekstach i oferując unikalne spojrzenie na ten fascynujący temat. Od swoich początków do obecnego wpływu, Kultura pucharów dzwonowatych pozostawił niezatarty ślad na świecie i jesteśmy podekscytowani możliwością zagłębienia się w złożoności i dziwactwa, które sprawiają, że jest on tak istotny dla tak wielu ludzi. Przygotuj się więc na zagłębienie się w fascynujący świat Kultura pucharów dzwonowatych i odkryj wszystko, co ten motyw ma do zaoferowania.
Kultura pucharów dzwonowatych (KPDz) – kulturaeneolityczna wywodząca się z Półwyspu Pirenejskiego. Prawdopodobnie powstała na podłożu kultury almerskiej.
Kryteria wydzielenia
Nazwę zawdzięcza charakterystycznej formie krępych, szerokootworowych naczyń w kształcie odwróconego dzwonu. Bywa nazywana też kulturą „łuczników”.
Chronologia, geneza i zanik
Prawdopodobnie ludność wytwarzająca charakterystyczne artefakty pochodziła ze wschodniego wybrzeża Półwyspu Pirenejskiego. Wyroby pojawiły się w końcu czwartego tysiąclecia p.n.e. W XIX – XVIII stuleciu p.n.e. na ziemie polskie dotarło prawdopodobnie kilka rodzin reprezentujących tę kulturę, być może handlujących miedzią i poszukujących kupców. Mobilność ludności i gospodarka oparta na pasterstwie koczowniczym w dużej mierze przyczyniła się do stosunkowo szybkiej ekspansji tej kultury na terenie Europy.
Ponieważ kultura ta reprezentowana była przez niewielkie grupy ludności, ulegała szybkiej asymilacji z miejscowym podłożem etnicznym[nieaktualne?], wnosząc poważny wkład w kształtowanie się społeczeństw epoki brązu.
Zagadnienie etniczne
Badania archeogenetyczne ustaliły ograniczone powinowactwo genetyczne między iberyjskimi a środkowoeuropejskimi przedstawicielami tej kultury, co implikuje niewielki wpływ migracji na jej rozprzestrzenianie, na tym etapie ekspansji. Inaczej było w przypadku Wysp Brytyjskich gdzie wraz z pojawieniem się pucharów dzwonowatych pojawili się osobnicy różniący się profilem DNA od ówczesnej śniadej/ciemnoskórej-jasnookiej populacji. Jak się przypuszcza, 90 proc. populacji ówczesnych Wysp Brytyjskich zastąpiły grupy przybyszów z kontynentu.
Obrządek pogrzebowy
Największe z cmentarzysk na ziemiach polskich, liczące dziewiętnaście grobów, zbadano w Kornicach gm. Pietrowice Wielkie na Górnym Śląsku. Zmarli grzebani byli najczęściej z rękoma zgiętymi w łokciach, dłońmi ułożonymi w okolicach twarzy oraz silnie podkurczonymi nogami. Mężczyźni ułożeni byli prawie zawsze na lewym boku, a kobiety na prawym. Groby mężczyzn bogato wyposażano w broń oraz naczynia z jedzeniem. Groby kobiece najczęściej były wyposażane w różnego rodzaju biżuterię z kości i bursztynu.
Społeczeństwo i gospodarka
Gospodarka tej kultury była oparta na półpasterskim stadnym chowie zwierząt, zwłaszcza bydła rogatego i koni oraz na łowiectwie. Polowano za pomocą łuków refleksyjnych, strzały były zbrojone w grociki krzemienne, przeważnie sercowate. Przed uderzeniem cięciwy przedramię chroniono płytkowatym ochraniaczem (z łupku). Dodatkowo trudniono się rybołówstwem i zbieractwem. Posiadano umiejętność obrabiania miedzi (groty oszczepu), zapewne złota i srebra oraz wytwarzania stopu srebrno-złotego (elektronu). Obrabiano krzemień (noże odłupkowe, zgrzebła, grociki strzał) i kamień (toporki) a także materiał organiczny, szczególnie poroże i kość (wisiorki – amulety, paciorki, charakterystyczne dla tej kultury guziki z otworem w kształcie litery „v”). Pośredniczono w wymianie nadbałtyckim bursztynem z Południem (ozdoby bursztynowe w Czechach: np. Svobodne Dwory i Sklany-Kwicek) oraz zapewne miedzią i elektronem, a także wykwintną ceramiką, również siekierkami z krzemienia pasiastego. Ludności tej kultury nieobca była znajomość trepanacji czaszki.
JerzyJ.TopolskiJerzyJ. (red.), Dzieje Polski do roku 1501, Warszawa: PWN, 1993.brak strony (książka)
MarekM.DerwichMarekM., AdamA.ŻurekAdamA. (red.), U źródeł Polski. Do roku 1039, Warszawa-Wrocław: Grupa Wydawnicza Beertelsmann Media, Wydawnictwo Dolnośląskie, 2002.brak strony (książka)
Janusz KrzysztofJ.K.KozłowskiJanusz KrzysztofJ.K. (red.), Encyklopedia Historyczna Świata, Tom I: Prehistoria, Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1999.brak strony (książka)