Z tej okazji wkroczymy w ekscytujący świat Polska Liga Koszykówki. Temat ten przyciągnął na przestrzeni czasu uwagę niezliczonej rzeszy osób, a jego znaczenie i aktualność są bezdyskusyjne. Polska Liga Koszykówki to temat obejmujący szeroki zakres aspektów i można do niego podchodzić z różnych perspektyw. W tym artykule dokładnie zbadamy różne aspekty Polska Liga Koszykówki, od jego początków po dzisiejsze skutki. Jesteśmy pewni, że ta szczegółowa analiza będzie bardzo interesująca dla naszych czytelników, ponieważ Polska Liga Koszykówki to temat, który odcisnął piętno na historii i nadal budzi żywe zainteresowanie.
PLK jest ligą zawodową, od października 2001 członkiem Unii Europejskich Lig Koszykarskich (ULEB), a od września 2005 również akcjonariuszem spółki Euroleague Commercial Assets SA (ECA). Do udziału w jej rozgrywkach zostają dopuszczone wyłącznie kluby posiadające status profesjonalny (tj. działające w formie spółki handlowej), które – po spełnieniu wszelkich niezbędnych kryteriów – otrzymały roczną licencję na występy na tym szczeblu (możliwe jest również wydawanie tzw. licencji warunkowych).
Historia
Decyzję o przeprowadzaniu mistrzostw Polski koszykówce mężczyzn w formule ligowej podjęto w 1946, a pierwsza edycja ligi odbyła się w sezonie 1947/1948. Na przestrzeni lat zmianom ulegała zarówno nazwa rozgrywek, jak i system ich przeprowadzania (klasyczna formuła ligowa, formuła ligowa z późniejszym podziałem na grupę mistrzowską i grupę spadkową, formuła ligowa z fazą play-off), różna była też liczba drużyn przystępujących do rywalizacji (od 9 do 17). Do końca sezonu 1996/1997 organizatorem zmagań ligowych wszystkich szczebli w Polsce był Polski Związek Koszykówki (PZKosz.). Na mocy licencji, przyznanej przez Urząd Kultury Fizycznej i Sportu, od sezonu 1997/1998 zarządzaniem rozgrywkami najwyższego szczebla zajmuje się – utworzony w tym celu – podmiot o nazwie Polska Liga Koszykówki SA (organizacja założona w 1995 pod nazwą Polska Liga Koszykówki Sp. z o.o., jako spółka akcyjna od 2000), natomiast PZKosz. administruje wszystkimi pozostałymi klasami rozgrywkowymi (tj. od I ligi w dół). Od sezonu 2000/2001 PLK jest ligą profesjonalną, bowiem w 2000 dokonano zmiany statusu prawnego klubów i samej PLK SA (kluby stały się sportowymi spółkami akcyjnymi, zaś PLK Sp. z o.o. przeistoczyła się w PLK SA).
Oficjalne nazwy ligi
Od sezonu 1947/1948 do sezonu 1996/1997 najważniejszą klasę rozgrywkową koszykówki mężczyzn określano mianem I ligi polskiej, bądź Ekstraklasy polskiej. Później – na przestrzeni lat – oficjalna nazwa najwyższego szczebla męskich rozgrywek koszykarskich ulegała kilkukrotnym zmianom, co było uwarunkowane nazwami sponsorów tytularnych ligi:
Nazwa wynikała z racji umowy sponsoringowej z Dominet Bankiem SA, którą podpisano 21 listopada 2005 (w trakcie sezonu 2005/2006). Na jej mocy liga dostawała ponad 2 mln zł rocznie;
Zarząd PLK nie znalazł żadnego sponsora strategicznego i tytularnego dla ligi;
Polska Liga Koszykówki/Tauron Basket Liga (PLK/TBL) – w sezonie 2009/2010;
Zarząd PLK nie znalazł żadnego sponsora strategicznego i tytularnego dla ligi przed rozpoczęciem sezonu. Dopiero w trakcie rozgrywek, 27 kwietnia 2010 PLK SA podpisała umowę sponsoringową z Tauron Polska Energia SA na okres do końca sezonu 2009/2010;
Zarząd PLK nie znalazł żadnego sponsora strategicznego i tytularnego dla ligi. Jesienią 2016 PLK SA prowadziła zaawansowane negocjacje w tej sprawie z PZU SA, jednak do podpisania umowy nie doszło;
Polska Liga Koszykówki/Energa Basket Liga (PLK/EBL) – w sezonie 2017/2018;
Zarząd PLK nie znalazł żadnego sponsora strategicznego i tytularnego dla ligi przed rozpoczęciem rozgrywek. W listopadzie 2017 partnerem głównym Polskiej Ligi Koszykówki na sezon 2017/2018 został Totalizator Sportowy. W październiku i listopadzie 2017 prowadzono negocjacje dotyczące partnerstwa tytularnego z Grupą Kapitałową Energa, a umowę w tej sprawie podpisano w grudniu 2017 (oficjalnie zaś ów fakt ogłoszono 9 stycznia 2018). Umowa obowiązywała do końca sezonu 2017/2018;
Do sezonu 1992/1993 nieregularne transmisje z rozgrywek najwyższej polskiej ligi koszykarskiej przeprowadzała wyłącznie Telewizja Polska (TVP), najczęściej na antenach poszczególnych ośrodków regionalnych TVP 3. W sezonach 1993/1994 i 1994/1995mecze Ekstraklasy zaczęły być również w miarę regularnie prezentowane przez Polsat. Od edycji 1995/1996 regularne bezpośrednie relacje pojawiły się w TVP, która oprócz pasm lokalnych rozpoczęła również dość znacząco popularyzować koszykówkę na antenie ogólnodostępnej TVP1 oraz w TV Polonia. W momencie utworzenia ligi profesjonalnej Telewizja Polska stała się pierwszym w historii oficjalnym partnerem medialnym najwyższej klasy rozgrywkowej. Dlatego w różnych kanałach do niej należących sezon po sezonie regularnie prezentowano spotkania PLK (od 5 listopada 2005 także w iTVP). Współpracę tę zakończono po sezonie 2005/2006, z uwagi na słabnącą popularność koszykówki w Polsce oraz niezadowalające wyniki oglądalności. Dlatego we wrześniu 2006 PLK podpisała umowę z Telewizją Polsat o prawo do pokazywania rozgrywek na wyłączność oraz emisję magazynu ligowego podsumowującego każdą kolejkę, począwszy od edycji 2006/2007 (została ona zawarta na dwa sezony, z możliwością przedłużenia o kolejny). Mecze były prezentowane w Polsacie Sport, Polsacie Sport Extra oraz TV4. Po upływie terminu obowiązywania umowy Polsat – z uwagi na zaangażowanie się w większą popularyzację siatkówki – nie był jednak zainteresowany przedłużeniem jej o kolejny rok, dlatego w lipcu 2008 Zarząd PLK podjął rozmowy z TVP w sprawie ponownego objęcia patronatu nad ligą przez tę stację. Ostatecznie udało się osiągnąć porozumienie i obydwie strony podpisały trzyletnią umowę, która miała związek z rozpoczęciem ponownej akcji popularyzacji koszykówki w kontekście finałów męskich Mistrzostw Europy 2009. Od sezonu 2008/2009 spotkania oraz magazyn ligowy („Za trzy”) prezentowane były w TVP Sport. 29 sierpnia 2011 zadecydowano o przedłużeniu umowy z TVP Sport. Od sezonu 2013/2014 rozgrywki są transmitowane na sportowych kanałach Grupy Polsat.
Klasyfikacja najlepszych strzelców w historii najwyższej klasy rozgrywkowej koszykówki mężczyzn w Polsce, opracowana na podstawie danych, zebranych przez Wydział Gier i Dyscypliny Polskiego Związku Koszykówki od roku 1976 (dopiero od tego roku prowadzone są bowiem oficjalne statystyki indywidualne zawodników). Wszystkie dane według stanu na 1 stycznia 2017.
Na poniższej mapie zaznaczono miasta, które posiadały (bądź nadal posiadają) drużyny występujące w najwyższej klasie rozgrywkowej w Polsce (później PLK), na przestrzeni całej historii rozgrywek ligowych w kraju.
ŁKS Łódź – Włókniarz Łódź – YMCA Łódź (w 1949, w wyniku reorganizacji polskiego sportu, YMCA została rozwiązana, a cała jej drużyna weszła w skład Łódzkiego Klubu Sportowego stając się jedną z jego sekcji, który wkrótce zmienił nazwę na Włókniarz Łódź)
Enea Stelmet Zastal Zielona Góra – Enea Zastal BC Zielona Góra – Zastal Enea BC Zielona Góra – Stelmet Enea BC Zielona Góra – Stelmet BC Zielona Góra – Stelmet Zielona Góra – Zastal Zielona Góra
WKS Śląsk Wrocław – PCS Śląsk Wrocław – Śląsk Eska Wrocław – Zepter Śląsk Wrocław – Zepter Idea Śląsk Wrocław – Idea Śląsk Wrocław – Deichmann Śląsk Wrocław – Era Śląsk Wrocław – ASCO Śląsk Wrocław – BASCO Śląsk Wrocław
Pierwszym czarnoskórym graczem w lidze był Kent Washington (Start Lublin 1978−1981, Zagłębie Sosnowiec 1981−1983). Zagrał także epizod w „Misiu” jako Ryszard Ochódzki w młodości – „kiedy był Murzynem i grał w kosza”;
Pierwszym zawodnikiem w PLK, który wcześniej grał w NBA, był Ricky Calloway w sezonie 1996/1997. Reprezentował AZS Toruń, a w sezonie 1990/1991, grał w Sacramento Kings;
Rekord frekwencji na meczu Polskiej Ligi Koszykówki wynosi 10 152 osoby, a ustanowiono go 14 kwietnia 2012 w trójmiejskiejErgo Arenie podczas spotkania Trefl Sopot – Asseco Prokom Gdynia (73:77). Poprzedni rekord wynosił 10 015 widzów i padł 21 listopada 2010, również w Ergo Arenie podczas meczu Trefl Sopot – Asseco Prokom Gdynia (69:79).
Zwycięstwo najwyższą różnicą punktów – 96, w meczu Legia Warszawa – King Szczecin 137:43 (28 marca 2021 r.).
↑W czerwcu 2002 wybrany na funkcję Prezesa Zarządu (miał ją pełnić od listopada 2002), jednak zrezygnował przed faktycznym objęciem stanowiska (w październiku 2002).
Krzysztof Łaszkiewicz: Polska koszykówka męska 1928-2004. Inowrocław: Zakład Poligraficzno-Wydawniczy „Pozkal”, 2004. ISBN 83-89390-20-5.brak strony w książce