Wiki90: Encyklopedia stylu lat 90. w Internecie
Obecnie Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej jest tematem, który wzbudza duże zainteresowanie i debatę w dzisiejszym społeczeństwie. Jego znaczenie sięga od aspektów osobistych po kwestie globalne, a jego wpływ jest widoczny w różnych obszarach. Z biegiem czasu Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej pozostaje aktualnym tematem, który nadal budzi kontrowersje. Z punktu widzenia badań i analiz konieczne jest zagłębienie się w różne aspekty objęte Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej, aby zrozumieć jego zakres i znaczenie we współczesnym świecie. W tym artykule zagłębimy się w najważniejsze aspekty Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej i przeanalizujemy jego wpływ na dzisiejsze społeczeństwo.
Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej (ZGWŻ) – polski judaistyczny związek wyznaniowy skupiający gminy wyznaniowe żydowskie, liczący 1594 wiernych w 2022. Jest drugą[potrzebny przypis] co do liczebności organizacją żydowską w Polsce.
Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP działa w oparciu o ustawę z dnia 20 lutego 1997 o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej. Zarejestrowany został jednak już w 1993 jako kontynuacja Związku Religijnego Wyznania Mojżeszowego, powstałego na ogólnopolskim zjeździe kongregacji w dniach 9 i 10 sierpnia 1949 roku. 19 listopada 1991 roku na zjeździe Związku Religijnego Wyznania Mojżeszowego przekształcono go w Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich.
W okresie II Rzeczypospolitej na terenie byłego zaboru pruskiego żydowski związek wyznaniowy działał na podstawie tytułu II ustawy z 23 lipca 1847 r. „o stosunkach do Żydów” (Zbiór ustaw pruskich Nr 30). Następnie podstawą do działania było rozporządzenie Prezydenta RP z 14 października 1927 o uporządkowaniu stanu prawnego organizacji gmin wyznaniowych żydowskich na obszarze RP z wyjątkiem województwa śląskiego. W II Rzeczypospolitej w roku 1931 Żydowski Związek Wyznaniowy zrzeszał 3 113 900 osób i był czwartym co do wielkości związkiem wyznaniowym. W 1961 roku Związek Religijny Wyznania Mojżeszowego uzyskał wpis do Rejestru Stowarzyszeń i Związków Wyznaniowych prowadzonego przez Urząd do Spraw Wyznań na podstawie Statutu z dnia 19 czerwca 1961 roku.
Celami działalności związku są organizowanie żydowskiego życia społecznego i religijnego w Polsce, a także opieka nad gminami żydowskimi, utrzymywanie synagog i domów modlitwy oraz cmentarzy. Związek wydaje corocznie Almanach Żydowski. Największa z gmin związku znajduje się w Warszawie i liczy ponad pięciuset członków. Kolejne we Wrocławiu (ok. 300 członków), Łodzi (ok. 250 członków) i Krakowie (ok. 160 członków). Dla osób nieposiadających żydowskiej matki ZGWŻ prowadzi kursy przygotowujące do konwersji na judaizm.
18 czerwca 2008 ZGWŻ i Telewizja Polska zawarły porozumienie w sprawie emisji programów dotyczących życia społeczności żydowskiej w Polsce w telewizji publicznej. Będą to audycje religijno-moralne, religijno-społeczne, kulturalne i nabożeństwa Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich (głównie obchody święta Purim).
Związek tworzy dziesięć samodzielnych gmin żydowskich:
oraz:
Podział administracyjny oparty jest na granicach województw z lat 1975–1998.
Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP jest członkiem wielu organizacji międzynarodowych, m.in.: Europejskiego Kongresu Żydów, Europejskiej Rady Społeczności Żydowskich, czy Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Polsce. Działalność związku finansowana jest ze środków własnych, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz prywatnych sponsorów.
Najmłodsza i najmniejsza samodzielna GWŻ w Polsce znajduje się w Poznaniu. W grudniu 2018, decyzją swego walnego zgromadzenia, poznański oddział Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP, po 20 latach od reaktywacji, uniezależnił się od warszawskiego zarządu i przyjął swą historyczną nazwę Gmina Wyznaniowa Żydowska w Poznaniu.
Zarząd Związku:
Prezydium Rady:
Rada Związku:
Komisja Rewizyjna:
Rada Religijna:
Sąd Polubowny:
W 1997 po raz pierwszy w zarządzie Związku znalazła się kobieta – historyk Helena Datner.
W Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich posługują następujący rabini:
Wcześniej posługiwali m.in.:
Na podstawie Ustawy z dnia 20 lutego 1997 roku o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej (Dz.U. z 2014 r. poz. 1798 – tekst jednolity) art. 11: