Wiki90

 Wiki90.com

Wiki90: Web'de 90'ların Stil Ansiklopedisi

90'ların ruhunu yakalayan çevrimiçi ansiklopedi Wiki90'a dalın. İnternet'in ilk günlerini hatırlatan tasarımı ve zengin bilgi deposuyla Wiki90, nostalji ve öğrenmeye açılan portalınızdır. Unutulmaz bir dönemin ikonik anlarını çevrimiçi olarak keşfedin ve yeniden yaşayın!

Lala

Bu yazımızda son yıllarda büyük ilgi gören bir konu olan Lala'i detaylı olarak analiz edeceğiz. Lala, psikolojiden ekonomiye, sosyolojiden politikaya kadar çeşitli alanlarda yaygın olarak incelenen bir kavramdır. Tarih boyunca Lala, genel olarak kamuoyunun yanı sıra uzmanlar ve akademisyenler tarafından da tartışma ve yansıma konusu olmuştur. Bu anlamda, toplum ve günlük yaşam üzerindeki etkisine ilişkin daha geniş ve net bir vizyona ulaşmak için Lala'in bilgi ve anlayışını derinleştirmek büyük önem taşıyor. Bu makale aracılığıyla, bu konudaki tartışmayı zenginleştirmek ve eleştirel düşünmeyi teşvik etmek amacıyla Lala'in çeşitli boyutlarını ve yönlerini keşfetmeyi öneriyoruz.

Lala, Osmanlı İmparatorluğu zamanında sadrazamlar hakkında Atabey karşılığı olarak kullanılan bir tâbir olduğu gibi, şehzâdelerin mürebbilerine de bu ad verilirdi. Saraya alınan acemilerin terbiyesine memur edilenlere de denir.

Eskiden büyük memurlarla zenginler de çocuklarının terbiyesine bakmak üzere "lâla" istihdam ederlerdi. Lâla, görünüşte hizmetkâr vaziyetde idiyse de, terbiyesi kendisine havale olunan çocuğa karşı âmir yerinde bulunur; esasen yaşlı ve kâmil insanlardan seçildikleri için çocuklar da kendisine bir mürebbi, bir hoca gibi tâzim ve hürmet ederlerdi.

Muallimler

Sultanlara dinî ve dünyevî ilimleri genellikle şehzadeliklerinde veren kişilerdir. Muallimler listesi "Sicill-i Osmani" adlı bibyoğrafiler kitabında şöyle verilmeşitir.

  • I. Mehmed: Bâyezid-i Şamir.
  • II. Mehmed: Molla Ayaş, Molla Gürânî, Hocazâde Müslihiddin Mustafa, Hatibzâde Mehmed, Molla Sırâceddin, Abdülkadir Efendi.
  • II. Bâyezid: Hatib Kasım, Abdullah Efendi ve hat muallimi Şeyh Hamdullah.
  • I. Selim: Halimi Efendi ve Taşköprülü Müslihiddin Mustafa Efendi.
  • I. Süleyman: Hayreddin Efendi
  • II. Selim: Ca'fer Efendi ile Halimi Çelebi, şehzadeliğinde vefat etmişlerdir. Tahta çıkuğmda AtâuUah Efendi.
  • III. Murad: İbrahim Efendi tahta çıkmadan vefat etmiştir ve ythata çıktığında Hasancanzâde Hoca Sa'deddin Efendi.
  • III. Mehmed: Hoca Sa'deddin Efendi ve Nevâlî Efendi. Nevali Efendi tahta çıkmadan biraz evvel vefat etmiştir, Sonra Hoca. Sa'deddin Efendi tek başına.
  • I. Ahmed: Aydmî Mustafa Efendi,
  • II. Osman: Ömer Efendi.
  • IV. Mehmed: Vânî Mehmed Efendi.
  • II. Mustafa: Feyzullah Efendi.

Bu sultandan sonra II. Mahmut'a kadar gelen sultanların lala ve hocaları hakkında belge yoktur.

  • II. Mahmud: hat muallimi Mustafa Rakım Efendi.
  • Abdülmecid: Akşehirli Ömer Efendi ve Şehrî Hafız Emin Efendi.
  • Abdülmecid şehzadeleri: Gümüşhaneli Ömer Hulûsî Efendi muallim olmuştur.
  • Abdülaziz: Hasan Fehmî Efendi

Kaynakça

Özel
  1. ^ Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.6 say.
Genel
Enciclo
Wikious
Sapientia
Scientia
Boobota
Anandapedia
Sagapedia
Wikithot