Wiki90: Web'de 90'ların Stil Ansiklopedisi
Bu yazıda Liberteryen sosyalizm'in büyüleyici dünyasını ve onun birçok yönünü keşfedeceğiz. Liberteryen sosyalizm tarih boyunca pek çok insanın dikkatini ve ilgisini çekmiş, çeşitli disiplinlerde çalışma, tartışma ve yansıma konusu olmuş bir konudur. Liberteryen sosyalizm, başlangıcından günümüze kadar hem uzmanların hem de hayranların ilgisini çeken güncel bir konu olmuştur. Bu sayfalarda toplum üzerindeki etkisini, zaman içindeki gelişimini ve Liberteryen sosyalizm etrafında var olan farklı bakış açılarını analiz edeceğiz. Bu makale, Liberteryen sosyalizm hakkında kapsamlı ve zenginleştirici bir vizyon sunmayı, bu heyecan verici konuyla ilgilenen tüm okuyucular için derinlemesine düşünme ve öğrenme alanı oluşturmayı amaçlamaktadır.
Madde serilerinden |
Liberteryen sosyalizm veya özgürlükçü sosyalizm (tamamen aynı ideoloji olmasalar da, bazen sosyalist anarşizm olarak da adlandırılır), güdümsüz, ekonomik ya da toplumsal katmansız, birey özgürlüğüne ve eşitliğine dayalı, her tür bilgiye erişmede ve kullanmada fırsat eşitliği sağlayan, anarşist özelliklere sahip bir sosyalizm anlayışıdır.
Bu eşitlik ve özgürlük, ancak özel mülkiyetin sona erdirilmesiyle mümkün olacaktır. Böylece üretim ve kaynakların, toplumun bütününü kapsayacak biçimde paylaştırılması sağlanır. Bununla birlikte liberteryen sosyalizm, gayrimeşru otoriteyi tanımlamayı, eleştirisini yapmayı ve sonuçta da toplum yaşamının her yanındaki varlığını ortadan kaldırmayı amaçlar. Liberteryen sosyalistlere göre “gerek ekonomik, politik, dinsel; gerekse cinsiyetçi olarak kurumsallaşan güç, hem özneyi (fail) hem nesneyi (meful) vahşileştirir.”
Diğer yönetsel sosyalizm anlayışları devlette ya da siyasi partilerde egemenlik kurmak üzere ekonomi ve kamu yönetimi alanlarında etkinlik gösterirken; Liberteryen sosyalistler, sendikalar, meslek odaları, işçi konseyleri, belediyeler, yurttaş meclisleri (mahfilleri) vb. bürokratik olmayan, doğrudan demokrasi uygulanabilecek alanlara yönelmektedirler. Liberteryen sosyalistler, devlet yapılanmasını kapitalist sınıf egemenliğinin surları ve kalesi olarak tanımlar.
Liberteryen sosyalizm olarak nitelenen siyasi felsefe, anarko-komünizm, anarko-kolektivizm, anarko-sendikalizm gibi anarşizm varyantlarını, ortaklığı,,toplumsal ekolojiyi, özyönetimciliği ve konsey komünizmini kapsamaktadır. Bazı kaynaklar liberteryen sosyalizmi kısmi ve yan anlamlı olarak anarşizm ve sosyalist anarşizm ile bağdaştırır.