Wiki90.com

Wiki90: Web'de 90'ların Stil Ansiklopedisi

90'ların ruhunu yakalayan çevrimiçi ansiklopedi Wiki90'a dalın. İnternet'in ilk günlerini hatırlatan tasarımı ve zengin bilgi deposuyla Wiki90, nostalji ve öğrenmeye açılan portalınızdır. Unutulmaz bir dönemin ikonik anlarını çevrimiçi olarak keşfedin ve yeniden yaşayın!

Zimmi

Bu yazıda Zimmi'in günümüz toplumu üzerindeki etkisini araştıracağız. On yıllardır Zimmi akademisyenlerin, uzmanların ve kamuoyunun ilgisini çeken bir konu olmuştur. İlgisi siyaset, kültür, ekonomi ve teknoloji gibi farklı alanlara yansımıştır. Zamanla, Zimmi anlamlı değişim yaratma ve tutkulu tartışmaları kışkırtma yeteneğini kanıtladı. Bu anlamda, Zimmi'in toplumumuzda oynadığı rolü, bugünümüzü ve geleceğimizi nasıl şekillendirmeye devam ettiğini eleştirel ve objektif bir şekilde analiz etmek önemlidir.

Zimmî, İslam devletinin egemenliğini kabul eden gayrimüslim kişilerdir.

Etimolojisi

Zimmet kökünden gelmekte olup, zimmetli olan veya zimmetle ilişkili olan demektir.

Hukuki niteliği

İslâm devletler hukuku (fıkıh) kavramıdır.

İslâm hukukçularına (fakihlere) göre zimmî ya da ehl-i zimme, anlaşma gereği cizye verme yükümlülüğünü (bkz. Tevbe Suresi, 29'uncu ayet) yerine getirmelerine karşılık İslâm ülkesinde (dârülislâm) sürekli oturma hakkına sahip olan, bir İslâm devletinin gayrimüslim vatandaşlarıdır.

Tarihsel ve hukukî olarak bazı siyasal ve kamusal hakları Müslüman vatandaşlara nazaran sınırlandırılmışken, can, mal, namus, çocuk, eğitim, ibadet gibi hakları devletin güvencesi altındaydı. Devlet istinai olan meşru nedenler haricinde anlaşmayı bozup vatandaşlıktan ihraç edemez, güvencesini kaldıramazdı.

Zimnî vatandaş ile Müslüman vatandaş adli ve cezai hukuk davalarında yargı önünde eşitti.

Zimmîlerin can, mal ve namus güvenliği, uyrukluğuna girdikleri İslâm devleti tarafından sağlanır. Buna karşılık zimmîler de devlete cizye vermekle yükümlüdür. Mesela Osmanlı Devletinde bulunan Hristiyan ve Yahudilere zimmi denilir.

Yahudi ve Hristiyanların zimmi, yani zimmet altında olması demek, epistemolojik olarak Yahudi ve Hristiyanların Osmanlıda korunmasını getirmiştir. Çünkü zimmet hukukunda; zimmet borç demek olup, karşıtı matluptur. Ceza hukukunda "beraatı zimmet esastır." Zımmilikte ise, zimmet esastır. Yani zimmilerin tüm haklarının korunması ve mevcudiyeti esastır. Zimmete para geçirmede olduğu gibi. Hukukta vaz'ul yed denilir ki bu para alıp vermeye yetkili olan kişi olup, yedindeki yani elindeki vazıyet ettiği para ve emvali tam olarak vermesi ve hukukunu koruması gereken kişi olup kormadığı takdirde zimmet suçu işlenmiş olur.